Chưa có sản phẩm trong giỏ hàng.
Nghệ thuật tranh là một loại nghệ thuật vô cùng phong phú và đa dạng. Được gọi chung một tên gọi là tranh ( hay là tác phẩm hội họa), thế nhưng trên thực tế, tranh lại có rất nhiều loại khác nhau. Và những người yêu tranh thì luôn có nhu cầu tìm hiểu về loại hình nghệ thuật này, tìm hiểu về những thể loại và đặc điểm của những thể loại đó, đặc biệt là những cái hay, cái đẹp. Một trong những thông tin dễ gây nhầm lẫn mà hầu hết những người yêu tranh rất muốn có một cái nhìn chính xác và tổng quan nhất, đó chính là thông tin về sự khác biệt giữa tranh sơn mài và tranh sơn dầu, hai khái niệm vốn được coi là na ná nhau mà ít người phân biệt được. Bài viết này chúng tôi sẽ tổng hợp một số đặc điểm khác nhau giữa hai loại tranh này cho các bạn tham khảo và hiểu hơn về nghệ thuật tranh.
Sự khác biệt đầu tiên là nằm ở vật liệu trong tranh. Vật liệu trong tranh sơn dầu là một loại họa phẩm được làm từ sắc tố pigment, thường dưới dạng bột khô được nghiền kĩ với dầu lanh, dầu óc chó, dầu cây rum hay dầu cù túc. Còn vật liệu trong tranh sơn mài lại là gỗ, sơn ta, vỏ trứng, vỏ trai…
Sự khác biệt thứ hai chính là cách thực hiện bức tranh. Đầu tiên là tranh sơn dầu. Để vẽ được tranh sơn dầu, yêu cầu người họa sĩ phải biết pha trộn những phản ứng hóa học giữa các chất màu với nhau để tạo nên màu sắc, hiệu ứng mà mình muốn có. Tranh sơn dầu có ưu điểm là không thấm nước, độ dẻo và độ che phủ mạnh. Tranh sơn dầu không bay hơi và thường khô hẳn chỉ trong hai tuần, thậm chí một số màu khô trong vài ngày. Để một bức tranh sơn dầu khô để cho vào khung hoặc cuộn lại thì phụ thuộc vào lớp sơn dầu phủ phía trên. Sau khi khô hẳn ta có thể thêm một lớp vecni bóng để bức tranh có cảm giác sáng bóng hơn. Một bức tranh sơn dầu có thể giữ nguyên được vẻ đẹp đến tối thiểu 30 năm, đặc biệt nếu bảo quản tốt thì lên đến 80 thậm chí 100 năm. Tranh sơn dầu là một loại hội họa có độ chuyển sắc dường như vô tận, lớp sơn có thể chuyển từ mỏng như màu nước tới dày như phù điêu tùy vào cách pha trộn màu của họa sĩ. Tranh sơn dầu vừa trong, vừa sâu, lại vừa có thể đạt độ bão hòa màu sắc rất cao. Mặc dù có rất nhiều ưu điểm nhưng tranh sơn dầu vẫn còn một chút nhược điểm như khô chậm hay một số sắc tố trong sơn có thể gây độc, dễ hư hỏng trong điều kiện nhiệt độ, độ ẩm không phù hợp. Ngoài ra khả năng pha trộn của sơn dầu tương đối kém mặc dù có thể pha với các màu khác.
Ngược lại với tranh sơn dầu, tranh sơn mài rất khó thực hiện. Nó lệ thuộc nhiều vào sản phẩm sơn và màu sẵn có, các màu thường là chất vô cơ. Mặc dù chất màu vô cơ có thể pha trộn nhưng nó lại bị chi phối mạnh bởi sự rực rỡ và nổi bật của các chất vàng bạc, vỏ trứng, sơn son và đen nhánh của sơn ta. Tranh sơn mài đòi hỏi một mặt phẳng gần như tuyệt đối và phải có độ bóng, không chấp nhận sự lồi lõm, mờ hay gợn sóng. Tranh càng bóng thì chứng tỏ tay nghề của nghệ nhân càng cao. Và cũng chính bởi vậy một tác phẩm sơn mài nếu thiếu chất vàng bạc hay vỏ trứng thì sẽ bị xem là mất chất. Chất sơn dùng để vẽ tranh sơn mài không được quá đặc hoặc của loãng, khi vẽ xuống phải đều tay, tản mịn, nếu sơn loãng sẽ bị chảy làm biến dạng tranh. Sau khi vẽ xong phải phủ lên một lớp sơn quang rồi đem ủ, khi ủ sẽ gặp nhiều trở ngại trong kỹ thuật khiến tranh dễ bị hư hỏng. Sau khi ủ khô, mặt tranh sẽ bị chai cứng, lúc đó mới lấy ra mài, tạo độ phẳng cần thiết để tiếp tục các công đoạn đã dư định cho đến khi hoàn thành các công đoạn còn lại. Ngoài việc tạo hình, nghệ nhân sơn mài phải biết cách khai thác công đoạn phủ, ủ qua nhiều lần, biết tận dụng vàng bạc, vỏ trứng và công đoạn mài, bởi những điều này mới cho thấy tài năng, tư duy sáng tạo và đẳng cấp của người nghệ nhân.
Tranh sơn mài hay tranh sơn dầu thì cả hai loại tranh đều có những ưu, nhược điểm riêng, có những nét độc đáo và đặc sắc riêng. Khó có thể nói hay phân định rằng thể loại tranh nào đẹp hơn, bởi vẻ đẹp của nó còn tùy vào con mắt nghệ thuật, con mắt cảm nhận của mỗi người.